Eğer başlığı okuduğun halde tıklayıp bu sayfaya geldiysen her kesimden internet kullanıcılarına bir kaç tavsiyem olacak. Uzun yazı okumaktan sıkılanlar içinde kısa tutmaya çalışacağım 🙂

İnternet teknolojilerinin sürekli geliştiği ve platformların kat kat attığı dönemleri yaşıyoruz. Yeni yeni olmasına rağmen alıştık gibi.

Hal böyle olunca bu kadar fazla internet sayfası içerisinden ön plana çıkmak isteyecen ve kullanıcılarını pek takmayan dahili ve harici bedbah web siteleri olacaktır. 🙂 Sitesinin hitini artırmak için bütün illegal yollara baş vurarak zararlı yazılımlar kullanan web siteleri doğdu.

Bunlardan Nasıl Korunurum?

Çoğu gelişmiş sitelerin güvenlik açıkları olmasa bile, insanlar açık varmış gibi bilgilerinizi çalmaya kadar gidebilir. Bunu gerek “sazan.avi” ile gerekse spam içeriklerle zaten yapıyor. İnternette sörf yaparken güvenilir olduğunu bilmediğiniz sitelerin bağlantılarına tıklamayın. Bir tıklama ile sizin bilgisayarınızın içindeki bütün dosyalara bile erişebilirler.

Güvenilir olmayan sayfalar kendilerini az çok belli ederler. Örnek olarak internette “Bir siteye girdi hayatı değişti! Sende katıl” gibi bir yazı varsa o büyük bir ihtimal arkadaşlık sitesidir. Senin hemen kaydolmayacağını bildiği için, başka bir algı oluşturup siteye girip ziyaretçi sayısını artırmak istiyordur. Bunun gibi spam sayfalara giriş yaptığınız zaman sürekli başka reklam sitelere yönlendirme veya saçma sapan pencerelerde başka sitelerin açılması da olasılıklar içindedir.

sazan.avi Nedir?

.avi bilindiği gibi .mp4, .mpeg gibi video formatıdır. Ama burada başına “sazan” getirildiği zaman adından da belli olduğu gibi “sazan avı” anlamında kullanılır. Burada kullanıcıları sazan… daha doğrusu salak yerine koyup belirtilen amaç dışında bir eylem yapılmak isteniyor ve istenmiştir. Her bağlantıya tıklayıp sazan olmayın.

Güvenliğin İçin Neler Yapabilirsin?

• Yarı çıplak bir erkek/kadın resmi gördüğünüzde hemen tıklamayın – virüs olabilir.
• “Bu Facebook sayfası harika dostum” diye yazıp sizi Facebook dışı başka bir spam siteye yönlendirebilirler. Bunun için PC’de iseniz mause’u bağlantı üzerine getirip alt kısımda çıkan gidilecek bağlantı URL’sini kontrol edin. Mobildeyseniz bağlantı bilgileri paylaşımın hemen altında belirtilmiştir. Bilmediğiniz bir site ise tıklamayın
• Test, fal ve bunun gibi uygulamalarda sizin e-posta veya sosyal medya hesaplarınızın şifresini istiyorsa bu sazan.avi’dir kesinlikle şifrenizi yazmayın! Çünkü hiçbir sistem artık şifreleri istemiyor, istemez. Bu gibi uygulamalara facebook, twitter, google+ gibi hesaplarınızı bağlayarak, şifre girmeden erişebilirsiniz.
• Özellikle Facebook’ta bir uygulamaya izin verdiğiniz zaman “Sizin adınıza paylaşım yapmasına izin verilmez” uyarısının olduğundan emin olun. Aksi taktirde uygulama sahipleri sizin profillerinizde istedikleri gibi paylaşım yapabilirler.
• Kredi kartı gibi özel bilgilerinizi isteyen sitelere bilgilerinizi girmeyin!
• İnternette alışveriş yaparken ödeme sayfasında URL kısmında “https” yani SSL belgesinin olduğunda emin olun. URL kısmı yeşil değilse kredi kartı bilgilerinizi girmeyin. (SSL bir güvenlik sertifikasıdır. Girilen bilgileriniz şifrelenerek karşıya iletilir. Bu sertifikayı alan web sitelerinin adresi “https://www.siteadi.com” gibi görünür.
• Sürekli algı saptırması ile gereksiz paylaşımlarda bulunduğunu fark ettiğiniz ve takip ettiğiniz bütün sayfaları listelerinizden çıkarın.
• Tarayıcılarda size “sözleşme” diye sunulan bütün maddeleri okuyun. En alt maddelerde sizin aleyhinize olan maddeler bulunabilir ve fark ettiğinizde çok geç olabilir. Aksini hiçbir mahkeme ile ispatlayamazsınız.
• Kurumsal firma olup olmadığından emin değilseniz telefon numarsının “444“lü olduğuna ve kesinlikle bir iletişim adresi olduğundan emin olmadığınız firma sayfalarına güvenmeyin.
• “Gel vatandaş gel! +18 içerikleri burada” gibi yapılan paylaşımların %80’inden fazlasında virüs mevcut olduğunu unutmayın.
• Kendinize standart bir e-posta hesabı belirleyip bütün hesaplarınıza ekleyebilirsiniz. Ama sakın şifresini unutmayın! En çok karşılaştığım şikayetlerin başında gelir unutulan e-posta şifreleri!! Bunun ne adını ne de şifresini unutun. Belirlediğiniz parolaları hikayeleştirin ve anlamlar katın. Unutmanız zor olur.
• Basit şifreler oluşturmayın! Bazı yazılımlar basit şifreleri kolay bir şekilde tespit edip okuyabilir. En az 6 karakter bir şifre belirleyin. O yüzde şifrenizde şunların hepsi mutlaka olsun;
  • Büyük ve küçük harfler. Örn: fF
  • Sayılar belirleyin. Örn: 458
  • Özel karakterler olsun. Örn: ^+%&/ 
  • Öneri güçlü şifrelerden bir kaç tanesi:
    • fL&w5y (fruit LAPTOP & walmart 5 yelp)
    • q9&FMC (queen 9 & FRUIT MUSIC COFFEE)
    • @1w2Ly (@ 1 walmart 2 LAPTOP yelp)
    • NSh9%f (NUT SKYPE hulu 9 % fruit)
    • Ya da kendiniz bir şifre oluşturun. 🙂

Şimdilik aklıma bu gibi tavsiyeler geliyor. Sonradan gelirse güncelleyeceğim. Eğer sizinde aklınızda önerileri varsa yorum olarak iletebilirsiniz.

Önemli Not: Birde bu yazıyı 10 arkadaşınla paylaşırsan, yarın sen uyanmadan uzun zamandır beklediğin bir haber yine gelmeyecek. Böyle şeylere de inanmayın. 🙂

9 Mayıs 2016
Fıratcan Şahin